De leiders van morgen
Innovatieve arbeidsorganisatie in de woonzorgcentra
Onderzoek naar de impact op leiderschap van een innovatieve arbeidsorganisatie in de woonzorgcentra.
“De werkdruk in de ‘woonzorgcentra’ nam de afgelopen drie jaren bovengemiddeld toe. De cijfers maken inzichtelijk dat er op vlak van werkbaar werk wel degelijk problemen zijn binnen de woonzorgcentra en dat hieromtrent dringende maatregelen dienen te worden getroffen. Voortdurend worden er signalen gegeven van personeelstekorten en stijgende werkdruk, net zoals in de andere domeinen van de zorg- en welzijnssector. Een zorgzaam personeelsbeleid en projecten innovatieve arbeidsorganisatie kunnen ondersteunend zijn en de werkbelasting temperen.” (conceptnota Residentiële ouderenzorg, blz. 51-52).
Het is hoog tijd om de woonzorgcentra zuurstof te geven. Dit kan
onder meer via het herdenken van de inhoud en organisatie van het werk
volgens de inzichten van innovatieve arbeidsorganisatie.
Dit
onderzoek maakt deel uit van een ruimer project dat bestudeert hoe
innovatieve arbeidsorganisatie een hefboom kan zijn voor betere zorg en
zinvol en werkbaar werk. In dit onderzoek analyseert AMS wat leiderschap
inhoudt in een dergelijke innovatieve arbeidsorganisatie.
Horizontaal of verticaal leiderschap
We bekijken hierbij leiderschap eerst vanuit structureel oogpunt. Moet verticaal leiderschap, de gekende vorm van leiderschap, worden behouden, vervangen of eerder aangevuld door horizontaal leiderschap? Hebben geïntegreerde zelforganiserende teams wel een leider nodig? Wat zijn de taken en rollen van deze leidinggevende(n)? Wordt deze rol best binnen of buiten en boven of naast het team geplaatst?
De literatuur biedt op vandaag weinig aanknopingspunten om in de praktijk met deze vragen aan de slag te gaan. Via actieonderzoek gaan we na hoe autonome teams optimaal kunnen worden aangestuurd.
Daarnaast bekijken we leiderschap vanuit het perspectief van gedrag en stijl. We weten uit onderzoek dat coachend en waarderend leiderschap noodzakelijk is en meer op de voorgrond komt te staan bij de implementatie van autonome teams. Maar we weten minder over hoe leidinggevenden kunnen worden getraind in het coachen en faciliteren van hun teams. Met dit onderzoek willen we de impact meten van een interventie die inzet op identiteitsontwikkeling.
Projectverloop
Op basis van literatuuronderzoek en interviews met teamleiders en teamleden uit vier cases die teamleiderschap op een verschillende manier hebben ingevuld, beantwoorden we in een eerste luik volgende onderzoeksvragen:
- Hoe worden zelforganiserende teams optimaal aangestuurd?
- Welke factoren bepalen of er al dan niet een leidinggevende nodig is?
- Hoe wordt deze leidinggevende functie structureel best ingebed (rollen/taken, binnen/buiten het team, boven/naast de teams)?
In het tweede onderzoeksluik organiseren en monitoren we een leiderschapsontwikkelingsinterventie in twintig woonzorgcentra. Dit moet ons zicht geven op de vraag hoe leidinggevenden zich kunnen ontwikkelen in het coachen en faciliteren van teams.
Leiderschapsinzichten binnen woonzorgcentra
Anders organiseren vraagt een grote omslag bij directie en leidinggevenden, zowel qua rol en taakinvulling als qua leiderschapsstijl. Verder bouwend op recente inzichten vanuit onderzoek (zie Wouters en Marichal, 2017; Van Gramberen, 2017) ontwikkelen we leiderschapsinzichten en tools die rekening houden met de specifieke context van woonzorgcentra. Deze zullen hen in staat stellen om de transitie naar een innovatieve arbeidsorganisatie succesvol te maken en om het leiderschap in de nieuwe organisatie te versterken.
Onderzoeksresultaat
- Scenario’s van teamleiderschap
- Impactmeting van traject naar coachend leiderschap voor leidinggevenden
Registreer voor onze nieuwsbrief
Ontvang updates over het topic van jouw keuze.
