Sneller en slimmer innoveren doe je zo

Verschenen in De Standaard op woensdag 12 juni 2019.

Zoals bij veel bedrijven was R&D bij Aquafin tot voor kort een apart en ietwat geïsoleerd departement, bevolkt met wetenschappers en gefocust op de core business: waterzuivering. Toen het bedrijf in 1993 zijn missie verruimde tot ‘een propere leefomgeving creëren in harmonie met water’ bleven schone waterlopen de basis, maar sindsdien is er ook een focus op duurzaam omgaan met water, klimaatverandering, circulaire economie, schaarse grondstoffen, enzovoort.

Danny Baeten, Directeur Business Development en Innovatie bij Aquafin:
’Wanneer je denkt in businessmodellen, kom je sneller tot bruikbare concepten.’

‘Met dergelijke uitdagingen moet je R&D ruimer opentrekken en ervoor zorgen dat de ontwikkelingen leiden naar nieuwe producten en diensten’, zegt Danny Baeten, Directeur Business Development en Innovatie bij Aquafin. ‘Dat wil niet zeggen dat iedereen per se innovatief moet zijn, maar dat we een cultuur creëren waarbinnen innovatie maximale kansen krijgt en moet leiden tot business. Wij doen niet aan fundamenteel onderzoek: innovatie moet waarde creëren. Om dat te realiseren, zocht Aquafin hulp bij Antwerp Management School.’

Tijdens enkele workshops op AMS tekende het management een nieuw innovatieproces uit. Meteen werd ook de nood duidelijk aan mensen die dat proces inhoudelijk zouden begeleiden: innovatieversnellers of -coaches.

De geselecteerde kandidaten volgden een halfjaarlijkse opleiding bij Antwerp Management School en zijn sinds 2018 aan het werk. Danny Baeten: ‘Als er nu ergens in de organisatie een idee ontstaat, wordt dat gecapteerd, geëvalueerd en begeleid volgens een vaste methodiek. Het grote verschil met vroeger is dat we nu van in het begin van het proces nadenken over de toegevoegde waarde van een idee. Wanneer je denkt in businessmodellen, kom je sneller tot bruikbare concepten.’

Het begint allemaal met het opvangen van nieuwe ideeën binnen en buiten de organisatie via een sterk netwerk. De ideeën passeren via een redactiecomité van twee personen dat snel beslist of er werk wordt gemaakt van het idee of niet. ‘Als het een ja is, krijgt de idea owner (de oorspronkelijke bedenker van het idee) een innovatieversneller toegewezen, die als een mix van sparringpartner en trajectbegeleider functioneert’, legt Danny uit. ‘De innovatiecoach stelt de juiste vragen en daagt de bedenker uit: wat is precies het probleem dat je wilt oplossen? Beide rollen zijn essentieel: de idea owner die enthousiast is en razendsnel vooruit wil gaan, en de innovatieversneller die niet te zeer betrokken is bij het oorspronkelijk idee, zodat hij voldoende kritisch en van buitenaf naar het probleem blijft kijken.’

Binnen de maand wordt het idee door de idea owner samen met de innovatieversneller gepitcht op de innovation board, waar Danny Baeten deel van uit maakt, naast onder andere de R&D-manager en accountmanager. ‘Daar verwachten we niet alleen een goed verhaal, maar ook dat de toegevoegde waarde van het project goed omschreven is: wie zit erop te wachten en waarom is het een goede oplossing? We willen ook weten welke aannames er in het businessmodel zitten.’ Soms vraagt de innovation board meer duidelijkheid over die assumpties, maar het kan ook zijn dat je direct een go krijgt. Dan wordt er een projectteam samengesteld, met onder meer een projectmanager innovatie.

Opmerkelijk: de idea owner blijft betrokken bij het project zo lang hij of zij dat wil, maar is niet noodzakelijk degene die al het werk moet verzetten. Waarom?

Het nieuwe innovatietraject loopt nog maar een jaar, te weinig om al op concrete resultaten te kunnen hopen. Danny Baeten bespeurt toch al een nieuwe dynamiek in de organisatie. ‘Goede ideeën drijven sneller boven. Zeker bij onze teams op het terrein, waar de drempel vroeger wellicht groter was om ideeën op te werpen. De innovatieversnellers versterken de ideeën en maken betere presentaties, waardoor het makkelijker is om ideeën ter verspreiden in de organisatie en naar buiten. We zijn sneller geworden, ons netwerk is versterkt en er zitten heel wat interessante ideeën in de pijplijn.’

Wat? Forfor terugwinnen uit afvalwater

Waarom? Eindige en noodzakelijke grondstof (o.a. voor kunstmest), bovendien verantwoordelijk voor watervervuiling.

Stand van zaken? In Leuven en Vilvoorde loopt bij Aquafin een proefproject waarbij fosfor wordt geïsoleerd en herwonnen uit afvalwater.

Probleem? Herwonnen fosfor is moeilijker verwerkbaar en duurder dan fosfor uit fosformijnen.

Oplossing? 'Door het innovatietraject en de innovatieversneller wordt er nu gedacht in businessmodellen', zegt Danny Baeten. 'Wie zijn onze klanten? Welke waarde creëren we voor wie? Hoe geraken we daar? Dat opent perspectieven om openingen te zien voor een proces waar we al langer mee bezig waren. We moeten nog een paar hindernissen overwinnen, maar hebben perspectief op een goede uitkomst.'

Oplossingen op maat bij Antwerp Management School

Antwerp Management School ontwikkelt diensten en opleidingen speciaal op maat van jouw bedrijf of organisatie, net zoals dit project bij Aquafin.